Δ. Βικέλας 1835-1908: Εκατό χρόνια μετά θάνατον

Εκατό χρόνια συμπληρώθηκαν φέτος από τον θάνατο μίας από των μεγαλύτερων προσωπικοτήτων της Ελλάδας που μπορεί μεν να είναι γνωστός περισσότερο σε αθλητικό επίπεδο, αλλά δραστηριοποιήθηκε και σε πολλούς ακόμα. Μιλάμε για τον Δημήτριο Βικέλα έναν Έλληνα που έκανε πολλά – άγνωστα για τους περισσότερους – σε τομείς όπως η εκπαίδευση, η λογοτεχνία και ο αθλητισμός.
Στο ερώτημα «ποιος» ή «τι ήταν» ο Βικέλας οι απαντήσεις είναι τόσες, όσες και οι επιδόσεις και τα έργα του στη διαδρομή μια πολυκύμαντης και πολυδιάστατης ζωής.
1. Ο Βικέλας «λογοτέχνης» και σε ευρύτατη και πολυσχιδή δράση σπουδαίος πνευματικός άνθρωπος της Ευρώπης και της μικρής Ελλάδας του 19ου αιώνα.
2. Ο Βικέλας «κοινωνικός λειτουργός» με σημαντικότατη προσφορά ανθρωπιάς, παιδείας, κοινωνικοποίησης πρακτικών ουσίας και όχι στερεότυπης φιλανθρωπίας.
3. Ο Βικέλας φίλαθλος με οράματα και επιτεύγματα πέραν της εφήμερης αστραπής των αγωνιστικών επιδόσεων, έξω από τα όρια του εθνικού κομπασμού, μακριά από ενυπάρχουσες στον αθλητισμό σκοπιμότητες.
Ο εμπνευσμένος μεγάλος Έλληνας της διασποράς, είδε και συνειδητοποίησε τη μεγάλη ευκαιρία, δηλαδή, η αναβίωση των Ολυμπιακών Αγώνων σε διεθνές επίπεδο – αγώνων που είχε ξεκινήσει ο Ζάππας – να καταστεί «σύνδεσμος» μεταξύ Ελλάδας και Ευρώπης, αλλά και ολόκληρου του κόσμου.
Γεννημένος το 1935 στην Ερμούπολη της Σύρου, έφυγε για το Λονδίνο σε ηλικία 17 ετών όπου σπούδασε, βοήθησε στην ίδρυση σχολείου για τα Ελληνόπουλα της Βρετανικής πρωτεύουσας (1879), αλλά και συνέβαλε στη δημιουργία έδρας «Μεσαιωνικής Ελληνικής γλώσσας» στο πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Περί τα 1880 εγκαταστάθηκε μόνιμα στο Παρίσι και αυτό ήταν που εκμεταλλεύτηκε ο Ιωάννης Φωκιανός για τον ορίσει εκπρόσωπο στο συνέδριο της Σορβόννης το 1894, αποδέκτης του τηλεγραφήματος (φωτό 2). Στα 73 χρόνια της ζωής του ίδρυσε σχολεία, παιδικές βιβλιοθήκες , ιδρύματα στην Ελλάδα όπως ο «Οίκος Τυφλών» στην Καλλιθέα, ενώ είχε πολύ πλούσιο συγγραφικό έργο. Πέθανε στις 7 Ιουλίου 1908 στην Κηφισιά (βίλα Πρωτοπαπαδάκη).

Ηγήθηκε του Ολυμπιακού Κινήματος τα πρώτα χρόνια, είδε τον ξεπεσμό της διοργάνωσης των Ολυμπιακών μετά το Παρίσι και το Σεντ Λούις όπου οι αγώνες ήταν στο περιθώριο διεθνών εκθέσεων με διάρκεια έως και 6 μηνών, κατάφερε όμως με τη διοργάνωση της Μεσό-Ολυμπιάδας το 1906 στην Αθήνα να περάσει τον τρόπο διεξαγωγής τους με συγκεκριμένη διάρκεια και τρόπο. Κάτι που ακόμα και σήμερα ακολουθεί η ΔΟΕ.
Υπήρξε πρώτος πρόεδρος της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής από το 1894 που ιδρύθηκε η ΔΟΕ στο Σορβόννη, έως και το 1896. Αυτό σύμφωνα με το πρώτο καταστατικό που όριζε ρητά πρόεδρο στη ΔΟΕ, εκπρόσωπο της χώρας που διοργανώνει Ολυμπιακούς Αγώνες. Η Ελλάδα λοιπόν ως η χώρα που αναβίωσε τους Ολυμπιακούς σε Διεθνές επίπεδο είχε πρόεδρο τον Βικέλα ο οποίος μετά παρέδωσε τη θέση του στον βαρώνο Πιερ ντε Κουμπερτέν αφού η επόμενη διοργάνωση ήταν προγραμματισμένη για το Παρίσι (1900). Ο Γάλλος όμως άλλαξε στη συνέχεια το καταστατικό έχοντας πλέξει γύρω του τη μοναδικότητα του ρόλου του και έτσι παρέμεινε στη θέση, εκτοπίζοντας το Γουίλιαμ Σλόαν καθηγητή του Πρίνστον από τις ΗΠΑ που θα ακολουθούσε ενόψει των Ολυμπιακών του Σεντ Λούις (1904).
Ακόμα και ο Κουμπερτέν με τον οποίο είχε έρθει σε ρήξη είχε πει: «Ο Δημήτριος Βικέλας υπήρξε μία από τις πιο καθαρές και ευγενικές μορφές του Ελληνισμού. Δεν σταμάτησε ούτε μία στιγμή να τοποθετεί πάνω από κάθε φροντίδα του τα εθνικά συμφέροντα».
Η Ελληνική Ολυμπιακή Επιτροπή διοργανώνει από αύριο 12 έως και την Κυριακή 14, Έκθεση - Εκδήλωση για την επέτειο συμπλήρωσης 100 χρόνων από το θάνατο του Δ. Βικέλα.